I. ĐẠI CƯƠNG

Mắt nhặm còn gọi là dịch đau mắt đỏ; bệnh đau mắt đỏ cấp tính, lan truyền nhanh. Nguyên nhân do cảm nhiễm độc khí lưu hành trên diện rộng.

Bệnh có 2 thể: Thể nhẹ và thể nặng.

Thể nhẹ thì lòng trắng đỏ tươi, đau đầu, đau mắt, chói sợ ánh sáng, nước mắt chảy nhiều, ra dử đặc.

Thể nặng phần nhiều tự nhiên phát ra, ngoài những hiện trạng như thể nhẹ nói ở trên, hai mắt sưng to (như quả đào), chảy nước mắt nước mũi nhiều (đầm đìa), sợ lạnh, phát sốt, nằm ngồi không yên. Nếu quá nặng thì không ngủ được, ăn uống kém; nếu không chữa kịp thời thì rất dễ làm cho lòng đen sinh màng.

II. NGUYÊN NHÂN CƠ CHẾ BỆNH SINH

Nguyên nhân chủ yếu do cảm nhiễm độc khí lưu hành trên một diện rộng, hiệp với thấp nhiệt phối hợp với nhau mà gây bệnh. Lúc đầu thấy ngứa, cộm, chảy nước mắt là lúc độc phong tà xâm nhập tại chỗ mà gây ra; sau đó nhanh chóng sưng là quá trình chính khí và tà khí giao tranh nên mắt đau, nhiều dử.

III. BIỆN CHỨNG LUẬN TRỊ

       1. Thể nhẹ

       – Triệu chứng lâm sàng:

Bệnh nhân đang bình thường tự nhiên thấy ngứa, cộm, nước mắt chảy ra nhiều, lòng trắng chuyển màu hung sau đó đỏ tươi, kèm theo đau đầu, đau mắt, chói sợ ánh sáng, nhiều nước mắt, dử đặc.

       – Phương pháp điều trị: Khu phong, chỉ thống, thanh nhiệt.

       – Bài thuốc: Tẩy can tán:

Cam thảo 06 gam, Đại hoàng 10 gam, Khương hoạt 12 gam, Phòng phong 12 gam, Xuyên khung 12 gam, Chi tử 12 gam, Đương quy 16 gam.

Cách bào chế: Cam thảo chích. Các vị sao giòn tán mịn tinh.

Cách dùng: Ngày uống 3 lần, mỗi lần 12gam uống với nước hãm Bạc hà.    – Châm cứu:

Châm tả: Hợp cốc, Khúc trì, Tình minh, ế phong, Phong trì.

       2. Thể nặng

       – Triệu chứng lâm sàng:

Bệnh nhân đang bình thường tự nhiên thấy ngứa, cộm, chảy nước mắt nhiều, ngoài những chứng trạng như thể nhẹ, hai mắt sưng to nhanh, đau nhức, cộm, nước mắt nước mũi chảy ra nhiều, sợ lạnh, phát sốt, nằm ngồi không yên. Nặng hơn thì suốt đêm không ngủ được, ăn uống không biết ngon; Mạch huyền sác. Nếu không chữa ngay thì rất dễ làm tổn thương lòng đen sinh màng che lấp con ngươi.

       – Phương pháp điều trị: Thanh nhiệt tả hỏa.

       – Bài thuốc: Bát chính tán

Cam thảo 06 gam, Đại hoàng 10 gam, Mộc thông 12 gam, Xa tiền tử 12 gam, Cù mạch 12 gam, Biển súc 12 gam, Hoạt thạch 12 gam, Sơn chi 12 gam.

Cách bào chế: Cam thảo chích. Đại hoàng hơ nóng. Các vị sao giòn tán mạt.

Cách dùng: Ngày uống 3 lần, Mỗi lần dùng 15 – 20 gam sắc với nước Đăng tâm thảo.

       – Châm cứu:

Châm tả: Hợp cốc, Khúc trì, Toản trúc, Tỳ du, Vị du, Phong long, Phế du.

IV. ĐIỀU DƯỠNG VÀ PHÒNG BỆNH

– Vệ sinh thân thể sạch sẽ, đảm bảo nguồn nước tắm rửa sạch,

– Không rửa khăn mặt chung, tránh nguồn lây nhiễm.