Tu�?Tĩnh chính tên là Nguyễn Bá Tĩnh, đi tu lấy pháp hiệu là Tu�?Tĩnh (cũng gọi là Hu�?Tĩnh.). Ông xuất thân t�?một gia đình bần nông, cha là Nguyên Công V�? me là Hoàng Th�?Ngọc 1 �?Nghĩa Lư, huyện D�?Cẩm, Hồng Châu (nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cầm Vũ, huyện Cẩm Bình, tỉnh Hải Hưng.
Theo truyền thuyết �?địa phương, ông sinh trưởng dưới triều Trần D�?Tông ( th�?k�?XIV), lúc lên 6 tuổi, cha m�?đều mất. Ông được nhà sư chùa hải Triều �?Yên Trang gần đấy đưa v�?nuôi cho ǎn học (chùa Hải Triều sau gọi là chùa Nghiêm Quang tức chùa Giám �?xã Cẩm Sơn, vì b�?đất l�? đã dời đến xã Tân Sơn cùng huyện Cẩm Bình). Đến 10 tuổi, Bá Tĩnh lại được sư c�?chùa Giao Thủy �?Sơn Nam (Nam Đình) đưa v�?cho �?học với nhà sư chùa Dũng Nhu�?trong huyện. �?đầy, ông được gọi là Tiểu Hu�? nên có biệt danh là Hu�?Tĩnh. Ông được học vǎn và học thuốc đ�?giúp việc chữa bệnh �?chùa.

Đến 22 tuổi, ông đi thi hương trúng bảng, nhưng vẫn �?chùa đi tu lấy pháp hiệu là Tu�?Tĩnh. ông tiếp tục việc chữa bệnh giúp dân �?chùa này và phát triển thêm một s�?cơ s�?chữa bệnh �?các chùa lân cận, như chùa H�?Xá (Nghĩa Xá). Nǎm 30 tuổi, ông tr�?v�?tr�?trì chùa Yên Trang. Ông đã tu b�?lại chùa này với một s�?chùa khác (24 ngôi) �?hạt Sơn Nam và quê hương, huấn luyện y học cho các tǎng ni đ�?m�?rộng việc chữa bệnh làm phúc.

Nǎm 45 tuổi, ông thi đình. đậu Hoàng giáp. Nǎm 55 tuổi ông b�?bắt đi s�?sang Trung

Quốc. Ông được nhà Minh gi�?lại làm việc �?Viện Thái y, rồi mất �?bèn ấy, không rõ nǎm nào. 2

S�?nghiệp trước tác: v�?phật học, ông đã giải nghĩa bằng ch�?nôm 3 sách Thiền tông khóa hư lục của vua Trần Thái Tông soạn.

V�?y học ông đã soạn các sách Dược tính ch�?nam và Thập tam phương gia giảm (theo Hải Dương phong vật chí), nhưng phần nguyên tác của Tu�?Tĩnh không còn tròn vẹn do binh hỏa, c�?th�?các thư tịch của ta đã ~b�?quân nhà Minh phá hủy hòi đầu th�?k�?XV khi chúng sang xâm chiếm nước ta. Những tác phẩm còn lại đến nay đều do người đời sau biên tập lại với tài liệu thu thập trong nhân dân. Hiện có:

1 B�?Nam dược thần hiệu, do Hòa thượng Bản Lai �?chùa Hồng Phúc �?Trung Đô (ph�?Hòe Nhai, dốc Hàng Than, Hà Nội ngày nay) biên tập, b�?sung và in lại nǎm 1 761, gồm Bản thảo dược tính 499 v�? (bằng thơ) và 10 khoa chữa bệnh, với 3932 phương thuốc nam ứng tr�?184 loại bệnh, kèm theo môn thuốc chữa gia súc.

2. Nam dược chính bản, do triều Lê D�?Tông đổi tên là Hồng nghĩa giác tư y thư và in lại nǎm 1717, quyển thượng gồm: Nam dược quốc ng�?phú (danh t�?được học 590 v�?thuốc nam). Trực giải ch�?nam dược tính phú (220 v�?thuốc nam và một thiên Y luận v�?lý luận cơ bản, âm dương ngũ hành, tạng ph�? kinh mạch (thiên này xuất hiện �?bản in lại nǎm 1 723: AB. 288)

3 Thập tam phương gia giảm, ph�?B�?âm đơn và Dược tính phú (242 v�?) bằng ch�?Hán, gồm 13 c�?phương đông y và phương B�?âm đơn do tác gi�?sáng ch�?cùng phương pháp.

1. Theo thần ph�?đến Yên Lư, huyện Thủy Nguyên, thành ph�?Hải Phòng.

2. Quốc s�?di biên của S�?quán triều Nguyễn nói Tụ�?Tĩnh mất �?Giang Nam Trung Quốc.

3. Theo Đào Duy Anh nói �?lời đầu sách dịch Thiền tông khóa hư lục, thì vǎn vần ch�?nôm xưa nhất là mấy bài phú đời Trần. V�?vǎn xuôi thì sách giải nghĩa Thiền tông khóa hư lục của Tu�?Tĩnh cuối thời Trần là xưa nhất.
Gia giảm dùng chữa các loại bệnh ngoại cảm, ôn dịch và nội thương tạp bệnh (Thư viện Hán Nôm VHc 3626).
4. Thập tam phương gia giảm và B�?âm đơn đã được đời sau diễn dịch ra ca nôm và in �?Hồng Nghĩa giác tư y thư quyền h�?nǎm 1723 (AB 306).
5. Một bài Nhân thân phú (tương truyền, của Tu�?Tinh), khái quát v�?lý luận cơ bản người tương ứng với thiên nhiên, cơ nǎng sinh lý, tạng ph�?khí huyết và đường hướng dưỡng sinh chú trọng gi�?gìn tinh khí thần đ�?nâng cao tuổi th�?
Tu�?Tĩnh đã xây dựng nền móng của y học nước nhà với truyền thống chữa bệnh bằng thuốc nam, theo phương châm “Thuốc nam Việt chữa người Nam Việt “. Ông đã gây phong trào trồng thuốc �?gia đình, vườn đền chùa và thu tr�?thuốc theo thời v�?đ�?có sẵn thuốc chữa bệnh kịp thời. Truyền thống của Tu�?Tĩnh đã được đời sau thừa k�?và phát huy rạng r�?trong việc bảo v�?sức kho�?nhân dân và phát triến y học dân tộc:

– Hoàng Đôn Hòa, Lương dược hầu dưới triều Lê Th�?Tông, quê �?Đa Sĩ (xã Kiến Hưng, tỉnh Hà Tây) đã chữa bệnh rộng rãi và cứu cho nhân dân qua khỏi v�?dịch nǎm 1533 với thuốc nam trồng kiếm tại địa phương, và chữa cho quân đội triều Lê khỏi dịch sốt rét và th�?t�?�?Thái Nguyên nǎm 1574 với thuốc Tam hoàng hoàn gồm Hoàng nàn, Hoàng lực do Tu�?Tĩnh đã phát hiện �?Nam dược thần hiệu và Hùng hoàng đã được dùng chống khí độc lam chướng �?Thập tam phương gia giảm. Đường lối dưỡng sinh của Tu�?Tĩnh nói �?B�?âm đơn v�?phòng bệnh hư lao, đã được Hoàng Đôn Hòa c�?th�?bằng thuyết “Thanh tâm tiết dục” với phép “Tịnh công hô hấp” �?sách Hoạt nhân toát yếu.

– Hải Thượng Lãn Ông (th�?k�?XVIII) đã thừa k�?496 bài thơ dược tính của Nam dược thần hiệu chép vào sách Lĩnh nam bản thảo, với nhiều phương thuốc nam của Tu�?Tinh chép vào các tập Hành giản trân nhu và Bách gia trân tàng. Đường hướng dưỡng sinh của Tu�?Tỉnh v�?gi�?gìn tinh khí thần đ�?sống lâu cũng được Lãn Ông ph�?họa thêm �?thiên Khởi cư của tập “V�?sinh yếu quyệt “.

– Đặc biệt truyền thống thuốc nam của Tu�?Tĩnh đã đ�?lại tập quán trong nhân dân: trồng một s�?cây �?vườn đền chùa vừa làm cảnh vừa làm thuốc, và �?gia đình, mọi người ít nhiều đều biết dùng một s�?cây gia v�? rau qu�?hay các v�?thuốc thường có quanh mình, cùng các phép xông hơ, chườm nóng, xoa bóp… đ�?chữa một s�?bệnh ban đầu, khi mới xảy ra, rất tiện lợi.

Truyền thống y học của Tu�?Tĩnh đã phục v�?đắc lực sức khỏe nhân dân t�?bao đời nay, s�?nghiệp trước tác của ông đã gi�?một v�?tri trọng đại nhất trong lịch s�?y học Việt Nam. Vì vậy, nhân dân ta đã lập đền th�?ông: Đền Thánh thuốc nam �?quê hương thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, đền Bia �?thôn Vǎn Thai, xã Cẩm Vǎn, miếu Nghè �?chùa Giám, xã Tân Sơn, huyện Cẩm Bình, tinh Hải Hưng. Ngoài ra, ông còn được th�?là Thành hoàng �?xã Yên Lư, huyện Thủy Nguyên, ngoại thành Hải Phòng (có sắc phong là Thượng thượng dẳng phúc thần nǎm 1572, theo thần ph�?do Nguyễn .Bính, Đông các đại học sĩ �?Viện Cơ mật triều Lê soạn).

Ngày nay, các di tích nói trên đã được B�?Vǎn hóa xếp hạng là di tích lịch s�?đ�?tưởng nh�?công đức của v�?Đại danh y Tu�?Tĩnh đối với s�?nghiệp bảo v�?sức khỏe của dân tộc ta.

Chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc tác phẩm Tu�?Tĩnh Toàn Tập của Đại Y Thiền Sư Tu�?Tĩnh:

//www.mediafire.com/view/84h8j3bqd9wcvz0/tue_tinh_toan_tap.pdf